అల్జీమర్స్
అల్జీమర్స్ వ్యాధి ఒక రకమైన మతిమరుపు వ్యాధి. ఇది కాలక్రమేణా అధ్వానమవుతుంది. డిమెన్షియా పదంలో ఆలోచన, ప్రవర్తన మరియు జ్ఞాపకశక్తిని తగ్గించే అన్ని రోగాలు ఉన్నాయి. ఈ మార్పులు రోజూవారీ జీవితం పై ప్రభావం చూపిస్తాయి. డిమెన్షియా మెదడుకు కలిగిన హాని లేదా వ్యాధులు సహా వివిధ రకాల అంశాలు ద్వారా కలుగుతుంది. దీనికి గల కారణం కొన్నిసార్లు తెలియదు.
అల్జీమర్స్ అసోసియేషన్ ప్రకారం డిమెన్షియా కేసులలో 60 నుండి 80 శాతం అల్జీమర్స్ వ్యాధి ఉంది. ఈ స్థితి కలిగిన చాలామంది వ్యక్తులు 65 ఏళ్లకు పైబడిన వారుగా నిర్థారించబడ్డారు. ఇది ఇంతకు ముందే కనుగొనబడితే, దీనిని అల్జీమర్స్ వ్యాధి యొక్క ” యంగర్ ఆన్ సెట్ ” లేదా ” ఎర్లీ ఆన్ సెట్ “ అని పిలువబడుతుంది.
వ్యాధి గమనాన్ని తగ్గించడానికి చికిత్సలు ఉన్నా కూడా అల్జీమర్స్ కోసం ఎలాంటి చికిత్స లేదు.
అల్జీమర్స్ వ్యాధి గురించి వాస్తవాలు:
చాలామంది అల్జీమర్స్ వ్యాధి గురించి వినినా కూడా, ఈ వ్యాధి వాస్తవాలు గురించి అర్థం చేసుకోవడం ప్రధానం. ఈ పరిస్థితికి సంబంధించిన కొన్ని ముఖ్యమైన వాస్తవాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి:
- అల్జీమర్స్ వ్యాధి ఒక దీర్ఘకాలికమైన (కొనసాగుతున్న) వ్యాధి. ఇది సాధారణమైన వయస్సు మీరడాన్ని సూచించదు.
- అల్జీమర్స్ మరియు డిమెన్షియాలు పర్యాయపదాలు కాదు. అల్జీమర్స్ అనేది ఒక రకమైన డిమెన్షియా.
- దీని లక్షణాలు క్రమేణా కనిపిస్తాయి మరియు మెదడు పై దాని ప్రభావాలు క్షీణత ప్రభావాన్ని చూపిస్తాయి, స్థిరంగా క్షీణత కనిపిస్తుంది.
- అల్జీమర్స్ వ్యాధి ఎవరి పైన అయినా ప్రభావం చూపించవచ్చు, కొంతమంది ప్రజలు మాత్రం ముందుగా దానికి గురవుతారు. 65 ఏళ్లకు పైబడిన వారు మరియు ఈ అనారోగ్యంతో కుటుంబ చరిత్ర కలిగిన ప్రజలు కూడా దీనిలో భాగంగా ఉన్నారు.
- అల్జీమర్స్ రోగులు కోసం ఒకే రకమైన ఊహించిన అభిప్రాయం ఉంది. స్వల్పంగా అభిజ్ఞా లోపంతో కొంతమంది ప్రజలు చాలా కాలం జీవిస్తారు, ఇతరులకు చాలా వేగంగా లక్షణాలు ఆరంభమవుతాయి మరియు వ్యాధి అభివృద్ధి చెందుతుంది.
- ప్రస్తుతం అల్జీమర్స్ వ్యాధి కోసం ఎలాంటి చికిత్స లేదు. అయితే, చికిత్స అనారోగ్యం పురోగమించడాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది మరియు జీవిత నాణ్యతను మెరుగుపరుస్తుంది. అల్జీమర్స్ వ్యాధితో ప్రతి వ్యక్తి అనుభవం విలక్షణంగా ఉంటుంది.
అల్జీమర్స్ వ్యాధి లక్షణాలు
ప్రతి ఒక్కరికి వర్తమానంలో మరియు గతానికి సంబంధించిన విషయాలు మర్చిపోయే సమయాలు ఉంటాయి. అయితే, అల్జిమర్స్ వ్యాధి గల రోగులకు నిరంతరంగా ఉన్న అలవాట్లు మరియు లక్షణాలు కాలక్రమేణా సమయంతో పాటు అధ్వానమవుతాయి. దీనికి కొన్ని ఉదాహరణలు ఉన్నాయి:
- అప్పాయంట్మెంట్స్ వంటి రోజూవారీ కార్యకలాపాలు నిర్వహించడంలో జోక్యం చేసుకునే మతిమరుపు.
- మైక్రోవేవ్ ను ఉపయోగించడం వంటి తెలిసిన పనులతో సమస్యలు, సమస్యను పరిష్కరించడంతో సమస్యలు, మాట్లాడటంలో లేదా రాయడంలో సమస్యలు , సమయం లేదా ప్రదేశంతో సమస్యలు.
- నిర్ణయం తీసుకునే సామర్థ్యం తగ్గడం.
- తగ్గిన వ్యక్తిగత పరిశుభ్రత.
- మనోస్థితి మరియు వ్యక్తిత్వంలో మార్పులు.
- స్నేహితులు, కుటుంబం మరియు కమ్యూనిటీ నుండి వేరుగా ఉండటం.
ఈ లక్షణాలు ఎల్లప్పుడూ అల్జీమర్స్ వ్యాధిని సూచించవు. కారణాన్ని నిర్ణయించడానికి డాక్టర్ ను సంప్రదించడం ప్రధానం.
వ్యాధ దశను బట్టి లక్షణాలు వేరుగా ఉండవచ్చు. అల్జీమర్స్ వ్యాధి ఉన్న ప్రజలకు తదుపరి దశలలో కొన్నిసార్లు మాట్లాడటంలో, కదలడంలో లేదా తమ చుట్టూ ఏమి జరుగుతోందో ప్రతిస్పందించడంలో సమస్యలు ఎదురవుతాయి.
అల్జీమర్స్ వ్యాధి నిర్థారణ
ఏ వ్యక్తికైనా అల్జీమర్స్ వ్యాధి ఉన్నట్లుగా ఖచ్చితంగా చెప్పడానికి ఉన్న ఏకైక మార్గం ఏమంటే మరణించిన తరువాత అల్జీమర్స్ రోగుల మెదడు కణజాలాన్ని అధ్యయనం చేయాలి. అయితే మీ మానసిక సామర్థ్యాన్ని పరీక్షించడానికి, డిమెన్షియాను గుర్తించడానికి మరియు ఇతర వ్యాధులను ఖరారు చేయడానికి ఇతర పరీక్షలు, పరిశీలనలలను డాక్టర్ ఉపయోగించవచ్చు.
- వైద్య చరిత్రను పరిశీలించడం ద్వారా డాక్టర్ దాదాపుగా ఖచ్చితంగా ఆరంభిస్తారు. వాళ్లు ఈ క్రింది విషయాలు గురించి ఆరా తీయవచ్చు:
- లక్షణాలు, కుటుంబ వైద్య చరిత్ర, మరియు ఇంతకు ముందున్న లేదా ఏవైనా ఇతర ప్రస్తుతమున్న ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన సమస్యలు, వర్తమానంలో లేదా గతంలో తీసుకుంటున్న మందులు.
- ఆహారం, ఆల్కహాల్ వినియోగించడం, మరియు ఇతర జీవనశైలి అంశాలు.
- తదుపరి, మీ డాక్టర్ మీకు అల్జీమర్స్ వ్యాధి ఉందో లేదా గుర్తించడానికి ఎన్నో పరీక్షలు మీకు సూచించవచ్చు.
అల్జీమర్స్ వ్యాధి పరీక్ష
అల్జీమర్స్ వ్యాధికి నమ్మకమైన పరీక్ష లేదు. అయితే, మానసికమైన, శారీరకమైన , నరాల సంబంధిత మరియు ఇమేజింగ్ పరీక్షలు వ్యాధి నిర్థారణ చేయడంలో మీ డాక్టర్ కు సహాయపడవచ్చు.
మీ డాక్టర్ మానసిక స్థితిని పరీక్షించడం ద్వారా ఆరంభించవచ్చు. ఇది వారికి ఈ క్రింది విషయాలను అంచనా వేయడంలో సహాయపడుతుంది:
- జ్ఞాపకశక్తి ( స్వల్పకాలం).
- జ్ఞాపకశక్తి నిలుపుకోవడం.
- ప్రదేశం మరియు సమయాలను గుర్తుంచుకోవడం.
ఉదాహరణకు, వారు ఈ క్రిందివి అడగవచ్చు:
- అది ఏ రోజు ?
- రాష్ట్రపతి ఎవరు ?
- కొన్ని క్లుప్తమైన పదాల జాబితాను గుర్తుంచుకోవడం మరియు పునఃశ్చరణ చేయడం.
తదుపరి, వారు శారీరక పరీక్ష చేయవచ్చు. ఉదాహరణకు, వాళ్లు ఈ క్రింది విషయాలు అడగవచ్చు:
- మీ రక్తపోటు పరీక్షించవచ్చు.
- మీ గుండె కొట్టుకునే రేట్ ను పరీక్షించవచ్చు.
- మీ ఉష్ణోగ్రతను తనిఖీ చేయవచ్చు.
- కొన్ని పరిస్థితులలో, మూత్రం లేదా రక్త పరీక్షలు చేయవలసిందిగా సూచించవచ్చు.
స్ట్రోక్ లేదా ఇన్ఫెక్షన్ వంటి ఇతర అవకాశమున్న వ్యాధులను నిర్థారించడానికి నరాలకు సంబంధించిన పరీక్షను కూడా మీ డాక్టర్ నిర్వహించవచ్చు.
- మెదడు ఇమేజింగ్ అధ్యయనాలు కూడా చేయవలసిందిగా మీ డాక్టర్ సూచించవచ్చు : ఈ పరీక్షలు మీ మెదడు ఇమేజెస్ ను కేటాయించవచ్చు, వాటిలో ఇవి భాగంగా ఉంటాయి:
- మేగ్నిటిక్ రెసోనెన్స్ ఇమేజింగ్ (ఎంఆర్ఐ)తో స్కాన్ చేయడం : ఎంఆర్ఐలు ఇన్ ఫ్లమేషన్, హెమరేజ్ మరియు నిర్మాణపరమైన అసాధరణత్వాలు వంటి కీలకమైన చిహ్నాలను గుర్తించవచ్చు.
- సీటీ (కంప్యూటెడ్ టోమోగ్రఫి) స్కాన్ -సీటీ స్కాన్స్ ఎక్స్-రే ఇమేజెస్ ను సృష్టిస్తాయి : మీ మెదడులో అసాధరణత్వాలను పరిశీలించడంలో మీ డాక్టర్ కు సలహా ఇస్తాయి.
అల్జీమర్స్ వ్యాధి కలిగే ప్రమాదం అధికంగా ఉందని సూచించే జన్యువులు కోసం చూడటానికి మీ డాక్టర్ ఇతర రక్త పరీక్షలను కూడా సూచించవచ్చు.
అల్జీమర్స్ వ్యాధి కలగడానికి గల కారణాలు మరియు ప్రమాద అంశాలు
అల్జీమర్స్ వ్యాధికి ప్రత్యేకమైన కారణం లేనప్పటికీ, నిపుణులు ఈ క్రింది వాటితో సహా పలు ప్రమాదకరమైన అంశాలను గుర్తించారు, వాటిలో ఇవి భాగంగా ఉన్నాయి:
- వయస్సు – అల్జీమర్స్ వ్యాధి అభివృద్ధిచెందిన వ్యక్తులు 65 లేదా అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు పైబడిన వారు.
- కుటుంబ చరిత్ర – మీకు మీ కుటుంబంలో సన్నిహిత సభ్యులకు ఈ వ్యాధి ఉంటే మీరు వ్యాధికి గురయ్యే అవకాశం అధికంగా ఉంటుంది.
- జన్యువులు – అల్జీమర్స్ వ్యాధికి ప్రత్యేకమైన జన్యువులతో సంబంధం ఉంటుంది.
ఈ ప్రమాదకరమైన ఒకటి లేదా రెండు అంశాలు అల్జీమర్స్ వ్యాధి అభివృద్ధిచెందడానికి గ్యారంటీ ఇవ్వదు. ఇది మీ ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
అల్జీమర్స్ వ్యాధి దశలు
అల్జీమర్స్ అనేది పురోగమించే వ్యాధి, అంటే సమయంతో పాటు లక్షణాలు అధ్వానమవుతాయి. ఏడు ప్రధానమైన విధాలుగా వ్యాధిని పరిగణన చేయవచ్చు. :
- డెమెన్షియాకు ముందు మరియు స్వల్పమైన అభిజ్ఞా లోపం, దశలు 1-3
- ఈ సమయంలో, లక్షణాలు ఉండవు. మీ కుటుంబంలో అల్జీమర్స్ చరిత్ర ఉండి, లక్షణాలు లేకపోతే, మీరు ఆరోగ్యవంతమైన వయస్సు పైబడిన పద్ధతులు గురించి మీరు డాక్టర్ ను సంప్రదించాలి.
- దశ 2: మతిమరుపు వంటి మొదటి లక్షణాలు అభివృద్ధి చెందవచ్చు.
- దశ-3: స్వల్పమైన శారీరక మరియు అభిజ్ఞా సమస్యలు అనగా తగ్గిన జ్ఞాపకశక్తి మరియు కేంద్రకరణ చేయడం వంటివి 3వ దశలో అభివృద్ధి చెందుతాయి. కొత్త నైపుణ్యాలు నేర్చుకోవడం మరింత సమస్యగా మారుతుంది. ఆ వ్యక్తికి నిజంగా సన్నిహితంగా ఉన్న వారు మాత్రమే ఈ మార్పులను గుర్తించగలరు.
- డిమెన్షియా ( దశలు 4-7)
- 4వ దశ . అల్జీమర్స్ వ్యాధి తరచుగా ఈ దశలో గుర్తించబడుతుంది కానీ ఇప్పటికీ స్వల్పంగా పరిగణన చేయబడుతుంది. జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడం మరియు రోజూవారీ పనులు నిర్వహించడంలో సమస్యలు అనేవి ఇతర సామాన్య లక్షణాలలో భాగంగా ఉంటాయి.
- 5వ దశ : మధ్యస్థం నుండి తీవ్రమైన లక్షణాలు సంరక్షకులు లేదా ప్రియతముల సహాయం తీసుకునే అవసరాన్ని కల్పిస్తాయి. రోజూవారీ అవసరాలైన భోజనాలు తినడం మరియు ఇంటిని నిర్వహించడం వంటి వాటికి గ్యారంటీ ఇచ్చే అవసరాన్ని కల్పిస్తాయి.
- దశ 6: ఈ దశలో, అల్జీమర్స్ ఉన్న వ్యక్తికి భోజనాలు చేయడం, దుస్తులు ధరించడం మరియు మరుగుదొడ్డిని ఉపయోగించడం వంటి ప్రాథమికమైన పనులలో సహాయం కావాలి.
- దశ 7- ఇది అల్జీమర్స్ వ్యాధి ముదిరిన మరియు చివరి దశ. సంభాషణ మరియు ముఖంలో వ్యక్తీకరణలు సమయంతో పాటు క్షీణిస్తాయి. కదలికలు పరిమితం చేయబడతాయి.
ఒక వ్యక్తి ఈ దశలను దాటుతుండగా, తమ సంరక్షకులు నుండి వారికి మరింత సహాయం అవసరమవుతుంది.
ఈ మార్పులు కోసం సర్దుబాటు చేసుకునే టెక్నిక్స్ గురించి మీ డాక్టర్ ను సంప్రదించండి. సాధ్యమైనంత వరకు మీ సౌకర్యం మరియు జీవిత నాణ్యతను పొందుపరచడానికి సరైన సంరక్షణ అవసరమవుతుంది.
మీ కుటుంబ సభ్యులతో మీరు మీ సంరక్షణ ప్రణాళిక గురించి మాట్లాడటం కూడా కీలకం. పరిస్థితి పురోగమిస్తుండగా, అల్జీమర్స్ తో ఉన్న ప్రజలకు వైద్యపరమైన నిర్ణయాలతో మరింత సహాయం అవసరమవుతుంది.
అల్జీమర్స్ వ్యాధి ఉన్న ప్రజలకు వ్యాధి నిర్థారణ జరిగిన తరువాత 4 నుండి 8 సంవత్సరాలు జీవిస్తారు కాగా కొంతమంది 20 సంవత్సరాలు వరకు జీవిస్తారు.
అల్జిమర్స్ వ్యాధి నివారణ
అల్జీమర్స్ వ్యాధికి ప్రసిద్ధి చెందిన చికిత్స ఏదీ లేదు మరియు నివారించదగిన పద్ధతులు కూడా లేవు. తాత్కాలికంగా, అభిజ్ఞాన క్షీణతను నివారించడానికి ఉత్తమమైన సాధనాలు ఆరోగ్యాన్ని ప్రోత్సహించే జీవనశైలి ఎంపికలు ఉన్నాయి.
ఈ క్రింది చర్యలు ఉపయోగకరంగా ఉండవచ్చు :
- పొగ త్రాగడం మానివేయడానికి ప్రయత్నించాలి. మీరు పొగ త్రాగుతుంటే వదిలివేయడం వలన తక్షమమే మరియు దీర్ఘకాలం ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు కలుగుతాయి.
- క్రమబద్ధమైన వ్యాయామం తప్పనిసరి. హృద్రోగ వ్యాధులు మరియు డయాబిటీస్ సహా శారీరక పని వివిధ రకాల అనారోగ్యాల ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది.
- మస్తిష్త పనిని నిర్వహించండి. కొన్ని అభిజ్ఞాన శిక్షణా పనులతో ప్రయోగం చేయండి.
- ఆరోగ్యవంతమైనవి తినండి. పండ్లు మరియు కూరగాయలు సమృద్ధిగా ఉన్న మంచి సంతులిత ఆహారం వినియోగించండి.
- చురుకుగా ఉండే సామాజిక జీవితాన్ని నిర్వహించండి. స్నేహాలు, వలంటరీంగ్ మరియు అలవాట్లు దాదాపుగా మీ సాధారణ ఆరోగ్యాన్ని ఖచ్చితంగా పెంచుతాయి.
- మీ జీవనశైలికి ఏవైనా ప్రధానమైన మార్పులు చేయడానికి ముందు, మీ డాక్టర్ ను సంప్రదించండి.